zur Druckansicht

Was mer als Buwe alles gfang han

Typische schwäbische Häuser in Alexanderhausen, dem Geburtsort von Nikolaus

Dr Nikolaus Tullius is in Ottawa (Kanada) alt worre und hat jetz aa mehr Zeit wie frieher, in dr Pension, wie des in Esterreich heescht, als Vorbhalter, wie mer des drhem gsaat hat odr als Rentner, wie der herrlichi Zustand heit in Deitschland genennt git. Dann kumme ehm so manche Gedanke in de Kopp. Er schreibt: Unlängscht han ich driwer nohgedenkt, was mer als jungi Buwe in Schandrhaas (Alexanderhausen) so alles gfang han. Wie alli Buwe in unsrem Alter, han mer Neschter ausghob, awr die Ajer ware jo net lewendich. Do ware awr aach so manche lewendiche Kreature, in dr Luft, uf dr Erd, un sogar im Wasser, wu mer hat fange kenne. Ich han prowiert, mich an so manches zu erinnre, aso:

Was mer als Buwe alles gfang han


Maikäfer fange

Do ware mer noch aarich jung, villeicht in dr zweit odr dritt Klass. In manche Johre han mer schun im April scheene, sunniche Owede ghat. Die Hutwed war so gege Weste gelee, wu die Sunn unnergang is. Mir han uns schun vorher dort vrsammelt un han im Gras gelee und abgewart. Meischtens ware mer zu dritt odr zu viert, jeder hat e altes Handtuch un a Schachtl ghat. Wann nix besseres zu finne war, a Reibhelzerschachtl hat schun jedr ufgetrieb.

Wann mer so in die Richtung gschaut hat, wu die Sunn jedi Minut hat misse unnergehn, han mer die Maikäfer gsiehn und ihre Flitsche han wie Gold geglanzt. Mir sin also ufgsprung, sin dene Maikäfer nohgerennt, un han se mit dem Handtuch aus dr Luft gschlaa. Wann mr se getroff han, han mer se entwedr aus’m Handtuch odr aus’m Gras ufghob un in die Schachtl getun.
Bis die Sunn unnergang is, han mer net immer unsre Schachtle gfillt, awr jeder hat doch wenigschtens a Paar Käfer in dr Schachtl ghat. Drhemm han manchi vun uns ganz eenfach die Reibhelzerschachtl mit de Maikäfer unr de Kaschte gstellt. In dr Nacht han ihre Großmottre (ihre Eltre ware jo meischtens in Russland oder sunscht irgendwu uf dr Welt) des Grawwle gheert und sich de Kopp vrbroch, ob do Meis in dr Mauer grawe.

Am nächschte Tach ware die Maikäfer schun etwas damisch un ich han mit ihne die Hinkle gfiedert. Die Hinkle han se nor so gfress. Ob se wirklich gere Käfer gfresst han odr ob se gement han, dass des große Kukruzkeere ware? Mer hat jo net wisse kenne, was die Hinkle denke, nor dass se immer iwwer de Wech laafe misse, wann mr ne mitm Bizikl in die Näh kummt. Heit han mer bei uns in dr Stadt aach Maikäfer, awr die kumme erscht im Juni raus. Niemand fangt se, un niemand hat Hinkle, wu se fresse kennte...

Fisch fange

Fisch ware bei uns uf dr Heed ziemlich seltn zu finne. De enziche Fluss (eigntlich a ganz kleene Bach), de Ranke, ist im Summer meischt ausgetruckelt, un des Wassr in de Kaule war jo wirklich net so sauwer. Un die Kaule sin oft im Summer aach ausgetruckelt. Eemol im Johr, am Karfreitach, han mer zu esse Fisch ghat, so ganz kleene aus dr Dosn, mer hat se Russel genennt.

In eem Summer han mer awr Hochwasser ghat, un des Wasser is von eener Kaul in e anri gepumpt gin. Es is im’e Grawe in die anri Kaul gelaaf, un jemand hat rausgfun, dass in dem Grawe Fisch im Wasser ware. A Freind un ich sin also Fisch fange gang. A Netz han mer jo net ghat, awr a Korb war gut genuch. Korz un gut, mer han zwaa Fisch gfang, han se in a Eemer mit Wasser getun un hemm getraa. Jedr hat also eene Fisch griet.

Drhemm han ich mei Fisch in a kleeni Molder voll mit Brunnewasser getun un dort is er ganz munter rumgschwumm. Ich han ne mit Brotkrimmle gfiedert un han em stundelang zugschaut. Dann is dr Tach kumm, wu mei Oma de Fisch in der Phann gebrot hat. Ufm Teller hat er wie a Schnitzl ausgschaut, awr ich han ne net mit Appetit esse kenne, weil er jo a phaar Täch lang mei Freind war.

Wachtle fange

Im Summer han im Dorf, uf dr Hutwed un ufm Hottar so manchi Vegl gsung. Die Wachtle awr, die han net gsung, die han gschlaa. Eigentlich hat’s sich so wie „taktrlack-tack“ an-ghert, mer kann jo solchi Vogelstimme iwrhaupt net gut beschreiwe.

Eene vun mei Kumrade hat a Wachtlkäwich ghat. Die Käwiche han mir Buwe oft bewunnert. Der war aus Holz gmacht, un han vore so a Art Kanzl ghat, mit senkrechti Holzstäbche, wu so arranschiert ware, dass mer de Vogl gut gsiehn hat, dass er awr net rauskumme hat kenne. Uf eener Seit hat sei Haisl a rundes Loch ghat, wu dr Wachtl hat kenne sei Kopp rausstrecke un sei Keere fresse. Uf dr anri Seit war a anres Loch, wu dr Wachtl hat kenne Wasser trinke. Des enzichi Problem war, dass der Käwich leer war un mei Freind hätt gere a Wachtl ghat.

Mir han uns erkundicht, was mer zum Wachtlefange braucht. Do drzu hat mer erschtns a Netz gebraucht, un zweitens a speziales Pheifl, nenne mer’s a Locker. De Locker hat so wie a kleeni Ledderbrieftasch aus-gschaut, un in der hat a kleene hohle Knoche gstoch, der wu eigentlich a Pheifl war. Im Innre vun dem Ledder ware Rosshoor, so dass die „Brieftasch“ immer mit Luft gfillt war. Mit vill rumsuche hat ener vun uns die zwaa notwendiche Dinger vun seim Onkl gelehnt.

An’me scheene Owed, so zwischn Frihjohr un Summer, war’s soweit. Drei vun uns Buwe sin Wachtle fange gang. Geger Owed sin mer ins Feld gang, so geger die Uiheler Stroß, wu die Frucht noch grien awr schun zimlich hoch gewachst war. Irgendwu, net weit weg, hat a Wachtl gschlaa. Mir han des Netz owe iwr die Frucht ausgspannt und han uns hinner’s Netz geleet. Dann hat eener vun uns de Locker in die linksi Hand ghol un hat mit dem Knechl vum rechte Zeigefinger uf des Ledder gstoßt: „tick-tick, tick-tick“. Des war dem Ruf ähnlich, wu a weiblichi Wachtl ausgstoß hat, wann se gere die Gsellschaft vun’me männliche Wachtl hätt ghat.

De männliche Wachtl, des war der, wu gschlaa hat, der hat dem weibliche Ruf net widerstehe kenne, wie die männliche Wese in dr Natur schun so sin. Wann alles ruhich war, han mer nochmol „tick-tick, tick-tick“ gemacht. Der Wachtl is immer näher kumm, sei Schlaae is immer stärker (lauter) gin. Mir Buwe han die Spannung kaum aushalle kenne bis er unnerm Netz war. Dann hätte mer solle ufspringe un schreie, so dass der Wachtl pletzlich ufflieht un im Netz hänge bleibt.

So hätt des solle passiere, awr die Wachtle ware aa net dumm. Eener vun ihne is vun owe ufs Netz gfloo kumm, un wie mer ufgsprung sin, is er eenfach widr fortgfloo. E annre war noch net ganz unnerm Netz, wie mer ufgsprung sin un gschrie han; der is aach fortgfloo. Am End sin mer ohne Wachtl widdr hemmgang, awr es war a scheene, ufregende Owed un mir han spätr noch immer drvun gered.

Hase fange

Die Feldhase sin im Winter ins Dorf kumm, weil ufm Feld alles, was se sunscht fresse, zugschneet war. In de Gärte han se gere die Krautsteck gfress, die wu iwrich geblieb sin, wann mer im Herbscht die Krautkepp abgschnitt hat. Wann ich im Garte ihre Fußspure im Schnee gsiehn han, han ich immer driwer nohgedenkt wie mer se fange kennt.

Ich han newe de Krautsteck Phole in die Erd gschlaa un han an die aus Droht gemachti Schlepp angebunn. Jede Morjet han ich im Garte nohgschaut, han awr schun vun weitm gsiehn, dass ke Hase in de Schlepp gstoch han. Do ware die Hase schun gscheider.

In de Weihnachtsferien, zu dere Zeit hat mer se schun Wintrferien nenne misse, hat’s de ganze Tach gschneet. Es war Zeit, etwas mit dene Hase zu tun. Am Owed han mer bei uns gewart bis so gegn Mittenacht. Mir ware widr unser drei, un mir sin uf Hasejacht gang.

In der neii Reih, wu die Gärte an die Hutwed gegrenzt han, han mer am Tach drvor bemerkt, dass villi Fußspure zu de Lecher im Gartezaun fihre. Un der Zaun hat vill Lecher ghat. Mir han uns also gut angezoo un sin dorch die Gass bis uf die Hutwed gang. Vun dort sin mer hinne an de lechriche Zaun kumm un han aach gleich bemerkt, dass dort mehreri Hase im Garte ware. Mir ware jetz ufgeregt, han awr gwisst, was mer mache solle. Zwaa vun uns han sich an die zwaa greschte Zaunlecher gstellt un eener ist iwr de Zaun gegrawlt un uf die Hase zugeloff. Die Hase ware verstawert un sin geger die Hutwed geloff. Drbei sin villi im Drohtzaun hänge geblieb.

Des war a Dorchenanner in dem Halbdunkl! Mir han vrsucht, so vieli Hase wie meglich mit der linksi Hand an de Hinnerfieß zu halle un ihne mit der rechti Hand hinner die Ohre zu schlaan. Wie alles rum war, han mer awr nor zwaa Hase ghat, wu nimmi fortlaafe han kenne.

Mir han uns mit dene zwaa Hase uf de Hemmwech gemacht. In dr Nochberschgass war a lange Lattezaun, wu aach Lecher ghat hat. In ehm vun dene Lecher hat jemand a Schlopp ufgstellt ghat un dort war tatsechlich a Haas hänge geblieb. Es war schun geger een Uhr, un die Nochberschleit han alli gschlof. Weil mir unser drei ware un nor zwaa Hase ghat han, han mer de Haas eenfach ausm Schlopp ghol un mit unsre zwaa Hase hemmgetraa. Vielleicht sellte mer uns for des aach heit noch entschuldiche, awr mir wisse net, wer de Schlopp ufgstellt hat un außrdem hat der Mann warscheinlich nie rausgfunn, dass er a Haas im Schlopp ghat hat.

Mir han die drei Hase bei mir ufm Bode ufghängt un sin hemm schlofe gang. Am nächschte Tach han mer uf meim Hausbotte dene Hase des Fell iwwr die Ohre gezoo. In wenigschtens drei Heiser hat’s dann Hasepaprikasch zum Mittachesse gin. In dere Zeit, wu mer nor seltn Fleisch griet hat, war des a guti Abwechslung. Mir han awr niemand etwas vun unser Hasejacht vrzähle kenne, weil Hase fange, wie so villes anri, eigentlich net erlaubt war. Awr wie ufgeregt mir bei der Jacht ware, an des erinner ich mich heit noch gere.