Landsmannschaft der Banater Schwaben e.V.

Die Deitschlänner

Ein Dorf verabschiedet sich: Auswanderung der Familie Molitor aus Sacklas nach Deutschland im Frühjahr 1962. Bildquelle: Hans Pless, Vorsitzender der HOG Sackelhausen

De Walter Wilhelm aus Sacklas erinnert sich an sei ausgwannerti Freind, die was im Summer als "Deitschlänner" mit volle Kupfre uf Besuch ins Banat komm senn, un was derbei alles passert is. Die Gschicht stammt aus seim Buch “Erinnerunge aus der Kendheit”, des wu 2015 erschien is.

 

Mir fahre of Deitschland! Mei Motter hat des beschloss. Seit dem Tach es nicks meh am Haus gemach gen: Mir fahre jo of Deitschland. Ich wor mer net so sicher. Mir hat’s an nicks gfehlt. Ich wor zufride on glecklich, weil ich han alles ghat. Außer vleicht neie Fotballschuh von Adidas, Besser noch von Puma. Am beschte zwaa Paar, on e Trikot vom Günter Netzer. Meh es mer of emol net engfall. Hutweed (Viehweide), Kanalschanz (Wassergraben) on Russeloch (Badestelle im Beregsău-Bach) han ich ghat. Des hat mer gereicht.

Aach mei Vatter on sei Vatter, also mei Großvatter, han ke Intresse dodran ghat. Sie wore zufride. Wie vill annre em Dorf aa. Net so mei Ruff-Ota. Er hat onbedingt of Deitschland welle. Worom, han ich net gewesst. Vleicht hat er aa met meiner Motter on mir of Besuch komme welle of Sacklas, als Deitschlänner. So wie vill von onser Freind: So wie de Kuppi Michel, oder ’s Kleese Lissi on ’s Kleese Kathi. Oder de Linkse Peder, Mei Teefpat. Oder ’s Linkse Kathi. sei Schwesch-ter. Sie wore of emol all of Deitschland gfahr, for emmer. Ich han des net verstehn kenne. Sie han jo newer ons gewohnt. Ihr Heiser wore of emol leer.

Phaar Johr späder sen phaar von ihne of Besuch komm. Metm Zog oder met’m Auto. Sie han vill scheene Sache derbei ghat. Vor allem for die Kenner. Tschokelad (Schokolade) on Kaugummi. Sie han awer nimmi en ihr Heiser kenne. Do han jetz ’s menscht annre Leit dren gewohnt. Drom han se jetz bei ons en der Dreibronnegass (Dreibrunnengasse am Dorfrand) oder bei der Len-God oder beim Jakob-Pat gewohnt. Oder bei annre Freind. Vleicht wore se drom aach bissi traurich. On vleicht han se drom so vill iwer ’s Esse gered. Wie gut es do schmeckt. On wie gut es en Sacklas riecht. On dass alles so billich es. Awer aach, dass mer en Deitschland alles kaafe kann. Awer, dass es annerscht schmeckt. On, dass es annerscht riecht. On, dass alles Geld koscht. Vill Geld, hat de Kuppi Michel gsaat. Drom hat er fascht Streit met meiner Motter grit (bekommen).

De Kuppi Michel es 1961 Deitschlänner gen. Er on die Mohrsch God, sei Motter. On die Motter von der Mohrsch God, die alt Mohrsch God, also die Schweschter von meim Juri-Ota. Jede Sonntachnohmettach hat se for mich en der Rosenkranzandacht gebet. Sie hat emmer ’s Gfiehl ghat, dass se mei Schutzengel anrufe muss. Dass mer nicks passert. Sie hat sich om alle Freind Sorche gemach, or allem om die Kenner. Bede on Bonbons, so wor die Mohrsch God, e Familjemensch. Alle drei sen metnanner ausgewannert of Deitschland. Do wor ich siewe Johr alt.

Un 1968 es de Kuppi Michel of Besuch komm. Met seiner Motter on metm Gerda, seim zukinftiche Weib. Er wor schon emmer der grescht; mer hat ne schon von weidem gsiehn. On er wor e guder Sportler, e Handballspiller. On er wor der enzich aus seim Johrgang, der wo Abitur gemach hat, en Temeswar, am Lenau-Lyzeum. Mei Vatter wor arich stolz of ne. De Kuppi Michel es ohni Vatter of gewachs, weil sei Vatter es em Kriech geblieb. On er hat aa sei drei Johr ältre Bruder vlor, aach dorch de Kriech. Mei Vatter hat sich verantwortlich for ne gfihlt. So wie er sich aach for de Linkse Peder, mei spädere Teefpat, verantwortlich gfihlt hat. On for die annre Freind. Mei Vatter wor wie die Mohrsch God, e Familjemensch. Aach de Kuppi Michel es e Familjemensch. Er on ’s Gerda han emmer Hilfspaketter an arme Leit gscheckt. Aach of Sacklas, met der Post.

Jetz sen se metm Zog komm, ’s erschte Mol. Von Reutlingen iwer Stuttgart, Wien on Budapest ens romänische Arad. On von do aus of Temeswar. On noh of Sacklas. On sie han numel (wieder) Hilfspaketter derbei ghat. Er on ’s Gerda han aa e Ausflug of Siebenbürgen gemach. Aach metm Zog. Iwer all die Zogfahrte han se intressante Gschichte verzähle kenne, weil do sen intressante Sache passeert. E Kend es ausm fahrende Waggon gsterzt. Irgendeener hat ofm offne Feld en der ongarisch Puszta die Notbremsch gezoh. E Korb Eier es de Fahrgäscht en der Näh von Kronstadt of de Kopp gfall. E Waggon es vlor gang on es hat e großes Dorchnanner gen. Aach en Wien on en Budapest. Vier Stonne (Stunden) lang han se ofm Abstellglees gstann. Iwerall Onruh on Ofruhr. En Deitschland wor die Studentebewegung on en der Tschechoslowakei wore die Russe. Sie han in Prag gemennt, sie here die russische Panzre. Ich weeß nimmi ganz genau, was, wann on wo passeert es. Awer ’s menschte hat sich em Orient Express abgspillt. For mich hat des wie e Märchen aus Tausend on eener Nacht geklong.

Em Gepäck aus Deitschland hat de Kuppi Michel newer Paketter aach Zahle on Fakte ghat: For mei Motter. Sie hat schon drof gewart, of die Zahle. Sie hat genau wesse welle, wie vill alles en Deitschland koscht. On wie vill mer verdient. Sie hat jo beschloss ghat, dass mer aa all Deitschlänner gen solle. Sie hat schon lang for Deitschland gspart. De Kuppi Michel hat angfang, meiner Motter erkläre, wie vill Miete sie zahle muss for e sechskepfichi Familje. On noh die Newetskoschte: Heizung, Strom, Wasser, Abwasser, Millabfuhr, Versicheronge. Noh hat er die Anschaffunge ofgezählt, die wo se mache muss, for erscht mol e normales Lewe fehre kenne: Wäschmaschin. Kihlschrank. Radio. Fernseh. Wann des alles do es, noh muss mer for die Einbaukich on for ’s Auto spare. On noh fehlt do noch de greschte Brocke: ’s eigene Haus. Er hat se ofgeklärt iwer Stonnelohn on Monatslohn. On er hat ihr de Onnerschid zwesche Brutto on Netto beigebrong. Er hat alles schen ofgschrieb.

Mei Motter hat des gsiehn on’m net geglabt. Ihr Gsicht es ganz donkelrot gen. E Wonner, dass se ne ausrede geloss hat. Sie wor ganz bes on hat gsaat: „Michel, ich men, du wellscht net, dass mir aach of Deitschland komme!“

Noh dem Gspräch wor ich mer nimmi ganz so sicher, ob mei Motter werklich noch met ons of Deitschland fahre well. Es wor mer awer allesens. Ich han de Sommer iwer von alle Deitschlänner, ob Freind oder net, genuch Tschokelad (Schokolade) on Kaugummi grit. Fotballschuh, Stremp on e Deitschland-Trikot han ich ghat. On aach Günter Netzer als ARAL-Sammelbildche en Poschtkartegröße – met Autogramm.